ANDALUSIË TIP 9: TYPISCH ANDALUSISCH

Zoals in de inleiding gezegd is flamenco misschien wel van alle culturele elementen er eentje die het meest Andalusisch is. De flamenco is namelijk ontstaan in Andalusië. Dat kan ook bijna niet anders door de vele culturen die door de eeuwen heen in Andalusië hebben gewoond. Flamenco kent invloeden uit islamitische en Joodse muziek. Bevolkingsgroepen die van oudsher hier te vinden waren. Zeker tijdens het bewind van dictator generaal Franco was in de zuidelijke gebieden van Spanje de flamenco vaak de enige uitlaatklep voor de vaak arme bevolking. Op deze manier wordt flamenco een ware ‘levensstijl’. De flamenco groeit het tot een diepgewortelde cultuur. Flamenco is in de loop der eeuwen een combinatie van passionele dans en opzwepende muziek waarbij de muzikanten, de dansers en vooral de danseressen vaak prachtig gekleed zijn. Zeker in Sevilla en Granada zijn er veel plaatsen waar je dagelijks kunt genieten van de Andalusische uitlaatklep van ritme en passie.

Het zuiden van Spanje, dus ook Andalusië, kent redelijk wat hete dagen. Vaak wordt er op het heetst van de dag gerust. Rond de middag ligt een groot deel van het dagelijks leven stil om vervolgens weer later op de middag en in de avonduren actief te zijn. Siësta is iets waar je het beste wel goed rekening mee houdt tijdens je verblijf in Andalusië. Hiermee voorkom je teleurstelling en bovendien pas je je dan ook goed aan wat betreft de lokale gewoonten. Winkelen doe je hier vooral in de ochtend en laat in de middag of in de avond. Voor de lunch gaat men uitgebreid zitten.

Andalusië is de laatste eeuwen zeer katholiek waardoor deze geloofsstroming diep verweven zit in de Andalusische cultuur. Eén van de bekendste processies van Spanje vindt jaarlijks plaats in de week voor Pasen in Málaga. Semana Santa is eigenlijk een periode dat er veel processies in deze stad zijn. De heilige week voor Pasen is het absolute hoogtepunt. Zeker de boeteprocessies zijn als buitenstaander erg indrukwekkend, omdat ze soms heel ver gaan in hun belevenis. De ‘trono’ wordt tijdens deze processie door de straten van Málaga gedragen. Op deze ‘trono’ staat een beeld van Jezus of Maria. De ‘trono’ wordt door de gelovigen door de straten gedragen. De zwaarste ‘trono’ weegt maar liefst 4500 kilogram.

Zeker de processie van Servitas die in de nacht van goede vrijdag plaats heeft is erg mooi. De normale verlichting gaat dan uit in de stad zodat alleen het kaarslicht van de processie het enige ligt in de stad Málaga is. Hiermee is het zeker eens de moeite waard om Málaga te bezoeken tijdens de week voor Pasen zodat je kennis kunt maken met deze typische katholieke traditie van processies. In andere grote steden zoals Granada, Cordoba en Sevilla vinden ook op grote schaal processies plaats tijdens de Semana Santa.

De tapascultuur is wijd verspreid in Spanje, zo ook in Andalusië. Ooit begon de tapa als een klein bakje dat je op je glas drinken kon zitten zodat vliegen en andere insecten niet in drank konden belanden. Al gauw is men vaak zoute hapjes in het schaaltje gaan stoppen, zodat er ook nog wat te knabbelen viel. Bovendien hielden de zoute hapjes je dorstig. Vandaaruit is de eetcultuur tapas verder ontwikkeld. In Andalusië wordt een tapa vaak gegeten tijdens de lunch als koud of warm hapje. Er zijn een aantal lokale tapas op de menukaarten die typisch voor Andalusië zijn. Vooral de Cola de Toro is typisch voor de deze streek. Het gaat hier om ossenhaas die langzaam en lang wordt gegaard en vervolgens in kleine super malse smakelijke hapjes worden uitgeserveerd op een tapa.

Met name de flamenquin is een typische tapa voor Andalusië. Het betreft hier een rol gepaneerde varkensvlees gevuld seranoham en eventueel; nog met kaas of champignons. Deze rol wordt gefrituurd en in kleine stukjes gesneden en op een tapa gepresenteerd. Letterlijk vertaald betekent deze tapa ‘kleine flamencodanser’ waarmee het bijna niet Andalusischer kan zijn.

Een traditie die diepgeworteld zit in de cultuur van Andalusië is het fenomeen ‘stierengevechten’. Een culturele vertoning die op veel andere plaatsen in de wereld niet op veel sympathie mag rekenen. Een goede vergelijking, ondanks dat het hier natuurlijk vooral gaat om het dierenleed, is om het stierengevechten en onze zwartepiettraditie naast elkaar te leggen. Waar de rest van de wereld niet begrijpt wat hier zo mooi aan is, is Zwarte Piet, die als een racistisch schouwspel van onderdrukking wordt gezien uit een koloniaal verleden, voor ons vaak een onschuldige traditie binnen een kinderfeest. Bij stierengevechten geldt de importantie van de traditie ook voor veel Spanjaarden waardoor zij het als een vanzelfsprekend fenomeen beschouwen waarmee het dierenleed niet zo meeweegt als in andere landen waar deze traditie niet leeft. Arena’s waar stierengevechten worden gehouden kom je in veel plaatsen in Andalusië tegen. Alleen al vanuit architectonisch oogpunt is het bezoek aan zo’n arena de moeite waard.

Je kunt de stierengevechten bijwonen, maar houdt er rekening mee dat het naast een typische culturele belevenis ook zeer heftig kan zijn om te zien hoe de stieren vrijwel altijd het onderspit moeten delven. Wij zijn persoonlijk geen voorstander van stierengevechten.